Creatief door tegendraads advies (door Adelka Vendl)

Ingmar Heyzte was te gast bij Radio 1, waar ik toevallig ook aan tafel zat. Naast dat hij aangenaam gezelschap is, vertelde hij over de overwinning op zijn paniekstoornis, dat zich uitte in een reisfobie. 'Standaardoplossing is dat je een cognitieve gedragstherapeut inschakelt' zegt Heytze, 'maar dat werkte niet bij mij.' 'Bram Bakker was de enige psychiater die naar mij toekwam, we dronken een paar biertjes en hij gaf me wat adviezen.' Hier geeft Heytze volgens mij precies aan, waarom therapieën - soms -  niet werken. Therapeuten durven niet uit hun comfort zone te komen. Bijvoorbeeld naar je client toekomen in plaats van andersom. Waarom zou dat niet mogen? Heytze zegt, 'Ik ben in al die therapie jaren nooit een psycholoog tegen gekomen die zei: kom laat ik eens 4 uur therapie opsparen en met jou naar Groningen reizen met de trein.' Dit out-of de box denken, wordt door allerlei protocollen en reglementen de kop in gedrukt. Psychologen zijn wel protocollair maar niet creatief. Therapieën werken soms ook slecht omdat tijdens reguliere opleidingen weinig aandacht wordt besteed aan judo in communicatie, technieken zoals: mensen uitdagen,  of het voordeel van het probleem benadrukken. Het liefdevol plagen van mensen 'dat ze het toch niet zullen halen' zijn onorthodoxe middelen die er juist voor zorgen dat een cliënt veel vindingrijker wordt in het zoeken van de oplossing. Tegelijk wordt het realisitsch denkproces gestimuleerd. Niet voor niets zegt meneer Heytze aan het eind: 'Het is toch 40 x je kop stoten, en gewoon weer verder gaan.'   Dat is de reden dat ik therapeuten en coaches met provocatieve psychologie leer, juist creatieve  oplossingen te gebruiken. Denk buiten je kader maar denk ook simpel. Wat kan iemand helpen bij het verder willen reizen? Kleine stapjes maken, stap op je fiets en gaan! Uiteindelijk is je eigen talent de sleutel voor de oplossing. Hoe? Ieder heeft zijn eigen demonen en zijn eigen oplossingen daarvoor. Daarom bied ik als provocatief psycholoog juist géén oplossing. En dat doe ik door bijvoorbeeld zeer absurde adviezen te geven. In het geval van Heytze had ik kunnen zeggen: “U moet elke dag vijf rondjes om het Wilhelminaperk lopen, in het midden de zonnegroet doen, dan één keer belletje lellen bij een aangrenzend huis van het park en snel wegrennen. Dat zal u helen van de paniekstoornis!” Het is natuurlijk onzin wat ik daar verkondig, maar doordat het samenzweerderig is gebracht, met humor en een kwinkslag gaat iemand zelf nadenken. Resultaat? De cliënt denkt, wat een absurde gedachte, wat een dom advies, ik ga kijken of ik een reële oplossing heb die voor mij past. Zo werken de mechanismen van gedrag. De ene adviseert iets, de ander denkt: amehoela ik weet het beter. De provocatieve psycholoog maakt gebruik van dit mechanisme. In dit geval was dat eenvoudig de scooter pakken en steeds een kilometertje verder rijden. 'Rommel wat aan en als het niet werkt probeer het volgende 'raadde Bakker Heytze aan. Ik ben het er helemaal mee eens. We zouden meer moeten aanrommelen. Progressie is gewoon het ene been voor het andere. En de discipline om het weer te doen, ook al heb je gefaald. Plus een beetje meer lol hebben in de behandelkamer, zodat je je meer mens voelt in plaats van patiënt, dat zou een hoop sessies schelen...